Một số thủ phạm gây dị tật đầu nhỏ ở thai nhi: Làm sao phát hiện và dự phòng ?
Với tiến bộ của y khoa , dị tật bẩm sinh đầu nhỏ, teo não đã có thể được Nhận biết và phòng ngừa .
Tác nhân hiểm nguy
Tiến sĩ (TS) Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư (Hà Nội), cho thấy trước khi xuất hiện vi rút Zika, đã có các “thủ phạm” gây dị tật cho thai nhi, trong đấy có dị tật đầu nhỏ. vi khuẩn Zika tác nhân gây đầu nhỏ đã thấy rõ về cơ chế: lúc đã nhiễm ở bà mẹ mang thai, chúng làm tiêu, teo “mầm” tế bào tâm thần ở thai nhi. Tế bào mầm này là “nguyên liệu ” cho tế bào não phát triển, khi nguyên liệu bị tiêu sẽ khiến cho não không thể phát triển đầy đủ, giảm kích thước não, gây hội chứng đầu nhỏ. Khoảng 1 – 9% trẻ sơ sinh là con của bà mẹ mang thai nhiễm Zika trong thai kỳ sẽ bị dị tật đầu nhỏ.
“Vi rút gây bệnh Rubella cũng gây dị tật bẩm sinh cho em bé với tỷ lệ gần như 100% (sứt môi, tim bẩm sinh…) ví như không may thai phụ bị nhiễm vi rút này trong 3 tháng đầu thai kỳ”, TS Kính lưu ý và khuyến cáo: một tỷ lệ nhỏ trẻ sơ sinh bị dị tật đầu nhỏ do vi khuẩn Rubella. tuy thế vi khuẩn này gây thần kinh , tự kỷ ở con của bà mẹ mang thai bị nhiễm vi trùng này nhưng với tỷ lệ hết sức nhỏ.
Theo TS Kính, Zika đứng đầu trong số các nguyên nhân vi sinh gây di tật đầu nhỏ. tuy vậy nhưng , có nhiều xuất xứ khác gây hội chứng đầu nhỏ, teo não, thí dụ như: vi trùng Rubella cũng gây hội chứng đầu nhỏ dù tỷ lệ thấp hơn. Teo não bẩm sinh còn do ký sinh trùng Toxoplasmas. Ký sinh trùng này ví như nhiễm ở nữ giới mang thai sẽ lây trực tiếp cho thai nhi, có lẽ sẽ xảy ra trong tử cung hay trong khi sinh, gây thương tổn thần kinh bẩm sinh, não kém phát triển. nhân tố di truyền như: đứt gãy nhiễm sắc thể trong quá trình hình thành thai nhi trong bụng mẹ cũng gây dị tật đầu nhỏ.
TS Trần Đăng Khoa , Phó vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ – trẻ con (Bộ Y tế) thông tin thêm: tác nhân gây dị tật đầu nhỏ là Toxoplasmas được tìm thấy trong thịt chưa nấu chín, gây nhiễm qua ăn uống không uy tín vệ sinh. Dị tật đầu nhỏ cũng có thể gây ra bởi nhóm lý do nhiễm trùng, do vi trùng như: vi khuẩn Campylobacter Pylory, vi khuẩn gây bệnh giang mai. không những vậy , có một số lý do khác gây dị tật đầu nhỏ do bà mẹ xúc tiếp tần số cao với những kim khí nặng như: thủy ngân…; bà mẹ nghiện rượu, thuốc lá; bà mẹ bị ảnh hưởng của tia xạ. Chấn thương trong thời kì mang thai (gây ảnh hưởng sự phát triển não của bào thai (thiếu ô xy, thiếu máu, chấn thương); kì dị về di truyền (như hội chứng Down) và suy thức ăn nguy hiểm trong thời kỳ phôi thai cũng có lẽ sẽ là lý do của dị tật đầu nhỏ.
Phát hiện và phòng ngừa
“Phái yếu có thai cần đi khám trước 28 tuần để phát hiện sớm các trường hợp dị tật thai nhi. Trong đấy , nên siêu âm 3 lần trong thời gian mang thai: 12 tuần, 22 tuần và 32 tuần. giả dụ đúng theo chia sẻ cơ bản này, được bác sĩ theo dõi sức khỏe, sẽ người bệnh có thể nhận biết sớm các trường hợp đầu nhỏ. Đối với các ca mới sinh, việc đo kích thước giúp xác định dị tật đầu nhỏ, Nhìn vào hình thái của đầu, biến dạng xương sọ, chụp cộng hưởng từ nhằm mục đích là biết cấu trúc não”, PGS-TS trần Danh Cường, Phó giám đốc Bệnh viện Phụ sản T.Ư, khuyến cáo.
Cục Y tế phòng ngừa (Bộ Y tế) chia sẻ : nữ giới mang thai nên phòng nhiễm vi trùng bệnh Zika bằng phương pháp hạn chế muỗi Nếu như đốt điện ; tránh truyền nhiễm vi trùng trong khoảng người nhiễm Zika, từ người có nhân tố nguy cơ (đi về từ vùng có dịch); từ người có đặc điểm bệnh: sốt, nổi ban, đau cơ khớp, viêm kết mạc.
PGS-TS Dương Thị Hồng, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư khuyên: phái đẹp nên tiêm phòng sởi – rubella trước giai đoạn mang thai để có thể tạo miễn nhiễm cho mẹ và cho thai nhi. Chương trình tiêm chủng mở rộng đất nước đã có những chiến dịch tiêm miễn phí vắc xin sởi – rubella cho chị em nữ giới tuổi sinh nở , cho học sinh để tạo miễn dịch chung trong cộng đồng. Tiêm chủng đầy đủ giảm khả năng mắc sởi, rubella thai kỳ, ngăn ngừa hiệu quả dị tật bẩm sinh cho em bé do 2 vi trùng này.
đặc trưng , không nên bỏ qua biểu hiện nhẹ. TS Kính lưu ý về các tín hiệu lâm sàng, nghi ngờ nhiễm Zika: sốt, phát ban. vi trùng này có khả năng chỉ gây sốt nhẹ trên 37OC, triệu chứng lâm sàng như nổi ban cũng có lẽ sẽ thoáng qua, do đấy dễ bị bỏ sót. nguy cơ cao nhất gây dị tật đầu nhỏ cho thai nhi khi bà mẹ bị nhiễm vi rút trong 3 tháng đầu thai kỳ. Nhưng trong suốt liệu trình mang thai bị nhiễm vi trùng Zika đều có nguy cơ . thành ra , nên đi khám thai định kỳ và lúc có tín hiệu nghi ngờ cần tới thầy thuốc chuyên khoa để được đáp xét nghiệm các nguy cơ dị tật thai nhi. “một số chị em phụ nữ có thai, bị sốt sẽ được xét nghiệm chỉ số CRP (là chỉ số viêm do vi rút ) thấp dưới 10 thì sẽ làm xét nghiệm gạn lọc vi khuẩn . Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư hiện đã “trữ” 3.000 test xét nghiệm chắt lọc Zika dành đầu tiên cho chị em phụ nữ nghi nhiễm; giá thành khoảng 1,5 triệu đồng/xét nghiệm”, TS Kính cho thấy và lưu ý: “Thân nhiệt thông thường 37OC, nhưng ví như sốt, có lẽ sẽ cố nhiên đau người, phát ban trên da, viêm kết mạc mắt cần mường tưởng khám gạn lọc khả năng nhiễm vi khuẩn Zika. kịp thời cả khi sốt nhẹ dưới 38OC và những đặc điểm thoáng qua thì cũng không nên chủ quan, bà mẹ mang thai cần thông báo với thầy thuốc để có thể có một vài chỉ thị gạn lọc thích hợp ”.
Có Thể Bạn Quan Tâm
